Co to jest system dozoru elektronicznego?
Dozór elektroniczny pozwala osobie skazanej na odbycie kary w warunkach wolnościowych, w miejscu jej zamieszkania, przy zastosowaniu systemów elektronicznych ograniczających jej swobodę poruszania się i zmiany miejsca pobytu. Polega to na założeniu na nogę (czasami na rękę) skazanego, niekrępującego nadajnika radiowego (podobnego do dużego zegarka) oraz montażu w miejscu zamieszkania urządzenia monitorującego. Osoba objęta dozorem w godzinach określonych przez sąd powinna znajdować się w miejscu zamieszkania.
W przypadku naruszenia przez skazanego warunków odbywania kary (nieobecność podczas godzin odbywania kary lub manipulowanie przy urządzeniu monitorującym lub nadajniku) system informatyczny Centrali Monitorowania wygeneruje informację o naruszeniu warunków i sąd będzie musiał podjąć w stosunku do skazanego niezwłoczne działania. W takiej sytuacji sąd penitencjarny będzie mógł uchylić zezwolenie na odbywanie kary w SDE. Dla skazanego będzie to oznaczało karę pozbawienia wolności.
System dozoru elektronicznego pozwala, mimo pewnych ograniczeń, na prowadzenie w miarę normalnego życia osobistego, w szczególności na utrzymywanie więzi z rodziną, naukę i świadczenie pracy.
Kto może skorzystać z systemu dozoru elektronicznego?
Sąd może udzielić zezwolenia na odbycie kary w tym systemie osobom skazanym na karę pozbawienia wolności (w tym również osobom, wobec których orzeczono karę zastępczą za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe) nieprzekraczającą jednego roku, posiadającym miejsce stałego pobytu (nie musi to być miejsce zameldowania) oraz zgodę osób pełnoletnich wspólnie z nimi zamieszkujących. Warunek jednego roku dotyczy również sumy dwóch lub więcej niepodlegających łączeniu kar pozbawienia wolności, które skazany ma odbyć kolejno.
Kto nie może zostać objęty systemem dozoru elektronicznego?
Zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie udziela się skazanemu w warunkach określonych w art. 64 §2 Kodeksu Karnego (recydywa wielokrotna). Systemem tym nie mogą być również objęte osoby, wobec których orzeczono karę aresztu lub zastępczą karę aresztu za wykroczenie, zastępczą karę pozbawienie wolności za wykroczenie skarbowe, karę porządkową lub środek przymusu skutkujący pozbawienie wolności oraz osoby skazane na karę aresztu wojskowego.
Jaki organ udziela zezwolenia na odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego?
Orzekanie, (czyli wydanie postanowienia) w przedmiocie udzielenia zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego należy do właściwości sądu penitencjarnego, w którego okręgu skazany przebywa. W przypadku pozytywnie rozpatrzonego wniosku, w sprawach związanych z wykonaniem postanowienia, właściwy jest sąd penitencjarny w okręgu, którego kara jest lub będzie wykonywana.
Sąd penitencjarny wydaje postanowienie w terminie 14 dni od dnia wpływu wniosku.
Właściwym do rozpatrywania wniosków o udzielenie pozwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego dla skazanych zamieszkałych na terenie właściwości Sądu Okręgowego w Białymstoku oraz odbywających karę pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w Białymstoku, Areszcie Śledczym w Białymstoku, a także Areszcie Śledczym w Hajnówce jest IV Wydział Penitencjarny i Nadzoru nad Wykonywaniem Orzeczeń Karnych Sądu Okręgowego w Białymstoku. Informacji w zakresie Systemu Dozoru Elektronicznego udziela boi.
Kto może wystąpić z wnioskiem do sądu penitencjarnego?
Z wnioskiem o udzielenie skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego może wystąpić do sądu penitencjarnego:
- skazany,
- jego obrońca,
- prokurator,
- sądowy kurator zawodowy,
- dyrektor zakładu karnego, (gdy skazany przebywa w zakładzie karnym).
Środki odwoławcze
Na postanowienie sądu, odmawiające udzielenia zezwolenia na odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego przysługuje zażalenie do sądu odwoławczego. Ponowny wniosek skazanego lub jego obrońcy w tej sprawie może być złożony po upływie 3 miesięcy.
Wymagane dokumenty
Wniosek o udzielenie zezwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego wraz z uzasadnieniem składa się na piśmie. Do wniosku dołącza się zgodę osoby lub osób pełnoletnich wspólnie zamieszkujących ze skazanym w miejscu, gdzie będzie wykonywany dozór elektroniczny. Wzór wniosku i oświadczenia mogą Państwo pobrać korzystając z odnośników znajdujących się na końcu artykułu.
System dozoru elektronicznego w internecie
Ministerstwo Sprawiedliwości utworzyło stronę internetową poświęconą Systemowi Dozoru Elektronicznego. Zamieszczone zostały tam treści podstawowych aktów prawnych wprowadzających SDE, a także Informator pt. „Dozór elektroniczny jako nieizolacyjny system wykonywania kary pozbawienia wolności”. W jasny, przejrzysty, ale i szczegółowy sposób zostały w nim opisane informacje dotyczące funkcjonowania Systemu Dozoru Elektronicznego, a także odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące funkcjonowania systemu.